Olga Dobijanka-Witczakowa

---

Życiorys naukowy

Olga Dobijanka-Witczakowa, urodzona 13 grudnia 1921 r. w Gorlicach, od najmłodszych lat miała związek z nauką i kulturą. Po przeprowadzce rodziny do Bielska i ukończeniu szkoły podstawowej oraz gimnazjum, w trudnych czasach okupacji niemieckiej pracowała w fabryce Bata w Chełmku, co stanowiło dla niej wyzwanie. W 1945 roku, po zakończeniu II wojny światowej, ukończyła skróconą maturę i podjęła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie głęboko zaangażowała się w filologię angielską oraz niemiecką.

W 1949 roku obroniła pracę magisterską poświęconą Wilhelmu Meisterowi Goethego, a dwa lata później obroniła doktorat na temat Gottfrieda Kellera oraz Goethego, który powstał pod kierunkiem prof. Juliusza Kleinera. Niestety, po likwidacji filologii germańskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1953 roku, Olga Dobijanka-Witczakowa znalazła się w nowej rzeczywistości akademickiej. Zajmowała się najpierw prowadzeniem lektoratów dla innych kierunków, a następnie wykładami z literatury niemieckiej dla studentów filologii polskiej oraz innych neofilologii. Do 1966 roku pełniła również opiekę nad zbiorami biblioteki germanistycznej, co świadczy o jej pasji do wiedzy i dbałości o zasoby kulturalne UJ.

W 1963 roku uzyskała habilitację w Poznaniu, broniąc rozprawy na temat teorii tragedii Lessinga. Po wznowieniu studiów germanistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, awansowała na stanowisko zastępcy kierownika Katedry Filologii Niemieckiej, którą kierował dr hab. Aleksander Szulc. Pełniła tę funkcję do 1988 roku, kiedy to zmiana nazwy jednostki na Instytut Filologii Germańskiej doprowadziła do nowych wyzwań. W 1973 r. zdobyła tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1985 roku profesora zwyczajnego, co odzwierciedlało jej wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauki.

W latach 1973–1994 była również kierownikiem Zakładu Literatury Niemieckiej. Pomimo przejścia na emeryturę w 1991 roku, kontynuowała działalność dydaktyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim aż do roku akademickiego 2004/2005. W ciągu całej swojej kariery wypromowała ok. 200 magistrów i 6 doktorów, co przyczyniło się do rozwoju polskiej filologii. Była aktywną członkinią wielu towarzystw naukowych, w tym Polskiej Akademii Umiejętności, gdzie angażowała się w rozwój nauki, oraz uczestniczyła w międzynarodowych stowarzyszeniach, takich jak Internationale Vereinigung für Germanistik, Stowarzyszenie Germanistów Polskich oraz PAN.

Olga Dobijanka-Witczakowa zmarła 11 marca 2006 roku w Krakowie, a jej grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, pod murami ul. Tatarskiej, co jest świadectwem jej wpływu na polską kulturę i naukę. Jej osiągnięcia pozostają żywe dzięki pracy wielu uczniów oraz wielbicieli literatury niemieckiej.

Działalność naukowa

Olga Dobijanka-Witczakowa na przestrzeni swojej kariery naukowej stworzyła ogromną listę publikacji, która obejmuje około 140 pozycji, co świadczy o jej wszechstronnych zainteresowaniach i wkładzie w badania literackie. Wśród jej głównych obszarów badawczych można zauważyć szeroki wachlarz tematów, w tym: niemiecka literatura XVIII i XIX wieku.

W szczególności szczególną uwagę poświęciła twórczości takich pisarzy jak Lessing, Goethe i Schiller. Jej prace dotyczyły także polsko-niemieckich kontaktów literackich, a także historii germanistyki w Krakowie. Jej zainteresowania obejmowały również literaturę austriacką, skandynawską oraz rozwijającą się współczesną literaturę niemiecką.

Dobijanka-Witczakowa była również autorką cennych wstępów do tomów publikacji w ramach Biblioteki Narodowej Ossolineum, co podkreśla jej ważną rolę w promowaniu i popularyzacji literatury. Jej badania obejmowały takie postacie literackie jak Lessing, Goethe, Schiller, Wieland, Herder, a także Thomas i Heinrich Mann, Hesse, Max Frisch oraz Ibsen.

Nagrody i wyróżnienia (wybór)

Olga Dobijanka-Witczakowa to postać, która zdobyła liczne uznania za swoje osiągnięcia. Wśród wyróżnień, które znalazły się w jej dorobku, warto wymienić:

• złoty Krzyż Zasługi,
• medal KEN,
• Krzyż Kawalerski,
• trzykrotne nagrody Ministra Nauki,
• nagrodę Fundacji im. Humboldta,
• honorową statuetkę Stowarzyszenia Germanistów Polskich.

Wybrane publikacje

Olga Dobijanka-Witczakowa, w ramach swojego dorobku wydawniczego, przygotowała szereg ważnych przekładów i opracowań, które przyczyniają się do znacznego wzbogacenia polskiej literatury oraz wiedzy o dramacie. Wśród jej wybitnych publikacji można wymienić:

• Lessing, Gotthold Ephraim (1956), Dramaturgia hamburska. Wybór, przekład i wstęp Olga Dobijanka, Wrocław (Teksty źródłowe do historii dramatu i teatru, pod red. G. Sinki, t. 1., wyd. II: Kraków, Wydawnictwo UJ 1994),
• Lessing, Gotthold Ephraim (1958), Minna van Barnhelm … tłum. H. Zymon-Dębicki, wstęp i oprac. Olga Dobijanka, Wrocław/Kraków (Biblioteka Narodowa Ossolineum),
• Dobijanka, Olga (1959), Goethe i Schiller o dramacie i teatrze. Wybór pism (tu: wprowadzenie, przekład i opracowanie O. D.-W.), Wrocław (Teksty źródłowe do historii dramatu i teatru, pod red. G. Sinki, t. 4, wyd. II: Kraków, Wydawnictwo UJ 1996),
• Dobijanka, Olga (1962), Teoria tragedii Lessinga. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, t. 45,
• Dobijanka-Witczakowa, Olga (1963), Gottfried Keller und Goethe, Wrocław,
• Lessing, Gotthold Ephraim (1963), Natan Mędrzec. Poemat dramatyczny w pięciu aktach. Przełożył Adam Szczerbowski. Wstępem i przypisami opatrzyła Olga Dobijanka. (BN Ossolineum),
• Ibsen, Henrik (1967), Peer Gynt, tłum. Z. Krawczykowski, wstęp i opracowanie Olga Dobijanka-Witczakowa, Wrocław/Warszawa/Kraków (BN Ossolineum),
• Dobijanka-Witczakowa, Olga (1972), Auswahl von Texten zur Poetik des Dramas. Kraków: Uniwersytet Jagielloński (Skrypty uczelniane Uniwersytetu Jagiellońskiego, 333 : Inst. Filologii Germańskiej),
• Dobijanka-Witczakowa, Olga; Namowicz, Tadeusz (1983), Lessing und Probleme der deutschen und der polnischen Aufklärung. Wrocław: Ossolineum,
• Dobijanka-Witczakowa, Olga; Stroka, Anna; Szyrocki, Marian (1986), Das deutsche Drama der 18. Jahrhunderts. Warszawa, Wrocław: PWN,
• Dobijanka-Witczakowa, Olga (1974), Auswahl von Texten zur Poetik des Romans, Kraków,
• Goethe, Johann Wolfgang (1971), Cierpienia młodego Wertera, tłum. L. Staff, wstęp i oprac. Olga Dobijanka-Witczakowa, Wrocław/Warszawa/Kraków (BN Ossolineum),
• Schiller, Friedrich (1972), Maria Stuart, tłum. W. Wirpsza, wstęp i oprac. Olga Dobijanka-Witczakowa, Wrocław/Warszawa/Kraków (BN Ossolineum),
• Ibsen, Henrik (1984), Wybór dramatów, tłum. J. Frühling oraz J. Giebułtowicz, wstęp i oprac. Olga Dobijanka-Witczakowa, Wrocław/Warszawa/Kraków (BN Ossolineum),
• Dobijanka-Witczakowa, Olga (1995), Von „Wilhelm Meisters theatralische Sendung” bis „Wilhelm Meisters Lehrjahre” – zur Wandlung der Fabel in Goethes „Wilhelm Meister”-Romanen,
• Dobijanka-Witczakowa, Olga (2001), Johann Gottfried Herder o swoich podróżach do krajów romańskich. Przyczynek do charakterystyki pisarza, Prace Komisji Neofilologicznej.

Wszystkie te publikacje podkreślają znaczącą rolę, jaką Olga Dobijanka-Witczakowa odegrała w popularyzacji wiedzy o dramaturgii oraz literaturze niemieckiej i polskiej w XX wieku.

---

Oceń: Olga Dobijanka-Witczakowa

---