Mieczysław Czaja

---

Życiorys

Mieczysław Czaja urodził się w rodzinie nauczycielskiej, jako syn Józefa i Wandy z Leszczyńskich. Już w 1921 roku ukończył gimnazjum w Nowym Targu, a następnie kontynuował naukę na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie. W 1926 roku zdobył tytuł lekarza weterynarii. Dalsze kształcenie odbywał na Uniwersytecie Leibniza w Hanowerze, gdzie w 1929 roku obronił pracę doktorską. W latach 1927–1930 pełnił funkcję kierownika Zakładów Doświadczalnych w Mużyłowie, a potem przeniósł się do Pińczowa. Od 1930 do 1939 roku był związany ze Świsłoczą (powiat Wołkowysk).

W latach trzydziestych XX wieku współpracował z Izbami Rolniczymi w Białymstoku, Brześciu nad Bugiem oraz Wilnie. Dodatkowo, od 1932 roku prowadził wykłady z zakresu hodowli owiec na Uniwersytecie Wileńskim. Podczas okupacji niemieckiej Mieczysław Czaja był inspektorem hodowli owiec w Krakowskiej Izbie Rolniczej.

W 1945 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego, a wkrótce potem został docentem. W 1950 roku objął profesurę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dwa lata później wstąpił do Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, gdzie do 1958 roku kierował Katedrą Szczegółowej Hodowli Zwierząt. Od 1955 roku przez dwa lata zarządzał Zakładem Genetyki Zwierząt Domowych w Polskiej Akademii Nauk, a od 1957 roku Zakładem Hodowli Doświadczalnej Zwierząt.

W 1954 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Od 1952 roku przez pięć lat pełnił także funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa, gdzie zainicjował powstanie Instytutu Zootechniki w Krakowie. Jego działalność badawcza koncentrowała się na hodowli owiec, między innymi stworzył górską owcę polską oraz przyczynił się do poprawy pogłowia bydła czerwonego polskiego, wdrażając krzyżowanie z czerwonym bydłem duńskim.

Mieczysław Czaja był również współinicjatorem hodowli tarpana w Popielnie i rozpoczęcia restytucji łosia w Puszczy Kampinoskiej. Od 1954 roku był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk. Prywatnie, Mieczysław był mężem Krystyny Czajowej, która odeszła w 1999 roku.

Jego życie zakończyło się nagle w wyniku ataku serca, kiedy to obserwował nielegalny wyrąb cennego drzewostanu w okolicy Nawojowej. Spoczął w alei zasłużonych na cmentarzu Rakowickim, w kwaterze LXVII-płn.2-3. Materiały archiwalne dotyczące Mieczysława Czai przechowywane są w archiwum PAN w Warszawie, pod sygnaturą III-78.

Ordery i odznaczenia

Mieczysław Czaja, jako osoba niezwykle odznaczona, posiada szereg prestiżowych wyróżnień, które ukazują jego wkład w życie kraju oraz społeczeństwa. Jego dorobek jest następujący:

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 22 lipca 1951 roku,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany mu 14 stycznia 1955 roku.

Nagrody

Mieczysław Czaja otrzymał Państwową Nagrodę Naukową III stopnia w dziedzinie nauk rolniczo-leśnych. Wyróżnienie to przyznano mu za jego znaczące osiągnięcia w zakresie hodowli owiec w roku 1950.

---

Oceń: Mieczysław Czaja

---