Mirosław Andrzej Czyżykiewicz, bardziej znany jako Mirek Czyżykiewicz, to uznawany polski artysta, którego działalność kulturalna zyskała znaczenie na przestrzeni lat. Urodził się 1 marca 1961 roku w Gorlicach, a jego kariera artystyczna obejmuje wiele aspektów, w tym bycie pieśniarzem, gitarzystą, poetą oraz kompozytorem.
Czyżykiewicz jest także artystą grafikiem, co dodatkowo podkreśla jego wszechstronność twórczą. Współpracując z różnymi stowarzyszeniami, stanowi ważną postać na polskiej scenie muzycznej. Jest członkiem Akademii Fonograficznej ZPAV w Sekcji Muzyki Rozrywkowej oraz Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Muzyczno-słownych (SAWP).
Jako przedstawiciel nurtu polskiej piosenki literackiej i poezji śpiewanej, Czyżykiewicz w swojej twórczości stara się ukazać refleksyjne podejście do życia, które odbija się w jego utworach. Jego muzyka jest często związana z głębokimi przemyśleniami i doświadczeniami osobistymi, co sprawia, że jego teksty są trudne, ale niezwykle emocjonalne.
Życiorys
Mirosław Czyżykiewicz jest synem Janiny z Dąbrowskich i Zbigniewa Czyżykiewiczów. W jego rodzinie muzyka miała szczególne znaczenie – ojciec grał na akordeonie, natomiast matka była członkinią chóru zakładowego. Artysta dorastał w Gorlicach, gdzie rozpoczął swoją przygodę z muzyką.
Jako nastolatek, w wieku czternastu lat, zaczął grać na gitarze. Jego debiut wokalny oraz gitarowy odbył się w rodzinnym mieście w zespole Ostatnia Wieczerza, który występował w Karczmie Przeznaczonej do Rozbiórki. W 1981 roku zespół ten pojawił się na Ogólnopolskich Spotkaniach Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie. Obecnie artysta z dumą podkreśla swoje silne związki z tym festiwalem i miastem, do którego regularnie powraca, zdobywając nowe doświadczenia muzyczne.
Uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Kromera w Gorlicach, a następnie kontynuował naukę na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w latach 1984-1987. Swoją edukację artystyczną zaczynał jednak na ASP w Krakowie, gdzie studiował grafikę warsztatową w latach 1981-1983. W tym czasie aktywnie uczestniczył w studenckim ruchu artystycznym. Jego pierwsze wiersze zadebiutowały w „Radarze” w 1986 roku.
Artysta współpracował z Programem 3 Polskiego Radia oraz prowadzącym audycję Maciejem Zembatym i w 1989 roku wydał swoją debiutancką płytę zatytułowaną Autoportret I. Była to jedna z dwóch płyt wydanych w ramach akcji „Płyta dla autora” organizowanej przez Polskie Radio przy wsparciu Tygodnika Akademickiego „ITD”, Akademickiego Biura Kultury i Sztuki ZSP „Alma Art” oraz P.P. „Polskie Nagrania”. Na tym albumie artysta zagrał również na harmonijce w utworze „Zamojszczyzna” zamieszczonym na płycie Andrzeja Garczarka.
Kolejne dwa albumy są dziełem sesji nagraniowych w studiach Polskiego Radia. Wiosną 1993 roku zarejestrowano program „Świat widzialny” oparty na wierszach Josifa Brodskiego, które w dużej mierze były przekładami autorstwa Stanisława Barańczaka. Materiał ten był znany z XIX Ogólnopolskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję”, gdzie 3 lipca 1992 roku w Teatrze im. Jaracza w Olsztynie zaprezentowano recital „Świat widzialny, czyli siedemnaście wierszy Josifa Brodskiego”. Mimo wsparcia ze strony Polskiego Radia, album ukazał się dopiero w sierpniu 2000 roku na wydawnictwie Superata, po odświeżeniu nagrań w Studiu S-4 Polskiego Radia.
Przed premierą Superaty wydano płytę Ave, która powstała w październiku 1997 roku w Muzycznym Studiu Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej, i stała się dostepna dwa lata później, w lipcu 1999. Album zawierał wiersze Mirosława Czyżykiewicza, Josifa Brodskiego, Thomasa Hardy’ego oraz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Krytycy docenili osobiste podejście artysty w interpretacjach oraz jego unikalną wrażliwość w komentowaniu współczesności.
W 1993 roku Mirosław Czyżykiewicz reprezentował Polskę na międzynarodowym Przeglądzie Form Teatralnych w Antwerpii. W latach 1995 i 1996 uczestniczył w koncercie „Kraina Łagodności” organizowanym w ramach Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Od tego czasu pozostaje w stałej współpracy z Ogólnopolskimi Spotkaniami Zamkowymi „Śpiewajmy Poezję” oraz Studenckim Festiwalem Piosenki w Krakowie.
Na jego dorobek artystyczny składają się również występy w telewizyjnych spektaklach, w tym w „Dziadach” (1997) w reżyserii Jana Englerta oraz w „Dybuku” (1999) reżyserowanym przez Agnieszkę Holland. Regularnie współpracuje z Jerzym Satanowskim, angażując się w jego projekty literacko-muzyczne. Próby nagraniowe, które powstały z tej współpracy, można znaleźć na płytach sygnowanych nazwiskiem Satanowskiego, w tym na albumie „Dziękuję za świat: piosenki A. Osieckiej” zarejestrowanym w Teatrze Atelier w Sopocie w 1997 roku, czy na płycie „Konie narowiste” (2007), która ma szczególne znaczenie w kontekście projektu upamiętniającego Włodzimierza Wysockiego.
Wziął także udział w projekcie Antoniego Murackiego pod tytułem Świat według Nohavicy (2008). W 2008 roku miał wpływ na powstanie albumu „Szukamy stajenki”, który składał się z kolęd i pastorałek autorstwa Jacka Kaczmarskiego. Artysta nie tylko występuje, ale także wspiera młodych muzyków, udzielając się w ich projektach. Na swoim koncie ma recytację fragmentów poezji na debiutanckim albumie Cicho (2007) olsztyńskiej aktorki Marty Andrzejczyk oraz śpiewanie wiersza „Testament mój” J. Słowackiego na płycie Rozmowa z piramidami (2011) Piotra Kajetana Matczuka z zespołem.
Mirosław Czyżykiewicz jest również autorem muzyki do tekstów, które znalazły się na albumie Sopocki Nokturn z okazji setnych urodzin Sopot, na którym umieścił trzy utwory: „Sopocki Nokturn”, „Atelier” oraz „To tylko cyrk” (wszystkie wykonane przez Marka Richtera). W swoim dorobku ma liczne piosenki, które stały się częścią repertuaru wielu artystów, w tym Marka Dyjaka.
Życie prywatne
Mirosław Czyżykiewicz ma bogate życie osobiste, które obejmuje kilka związków małżeńskich. Obecnie jego żoną jest Magdalena Czyżykiewicz-Janusz, utalentowana artystka urodzona 6 stycznia 1988 roku w Bielsku-Białej, która jest zarówno malarką, jak i gitarzystką oraz kompozytorką. Para w 2021 roku wspólnie wydała album zatytułowany „Piano”.
W wyniku wcześniejszego małżeństwa mężczyzna ma córkę – Olgę Czyżykiewicz, która przyszła na świat 15 stycznia 1984 roku. Córka podąża w ślady ojca, zajmując się reżyserią teledysków, co świadczy o jej kreatywnych zdolnościach i pasji do sztuki.
Nagrody i nominacje (wybór)
W dorobku Mirosława Czyżykiewicza znajdują się liczne wyróżnienia oraz nominacje, które podkreślają jego talent i znaczenie w polskiej muzyce.
- Laureat Festiwalu Artystycznego Młodzieży Akademickiej (FAMA) w Świnoujściu w 1986 i 1987 roku,
- Laureat nagrody „Mateusza” przyznawanej przez Program 3 Polskiego Radia w 1990 roku,
- Nominacja do Nagrody Muzycznej „Fryderyk” w 2001 roku w kategorii „Album roku: piosenka poetycka” za album Zanim będziesz u brzegu, zawierający utwory do spektaklu Jerzego Satanowskiego, które wykonał zarówno Hanna Banaszak, jak i Mirosław Czyżykiewicz,
- Pierwszy w historii laureat Nagrody Kapituły im. Jacka Kaczmarskiego podczas Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie w 2004 roku,
- Nominacja do Nagrody Muzycznej „Fryderyk” w 2005 roku w kategorii „Album roku: piosenka poetycka” za album Allez!.
Te osiągnięcia świadczą o jego wyjątkowej pozycji oraz wpływie na polską scenę muzyczną.
Publikacje książkowe
W 1999 roku, na kilka dni przed premierą albumu Ave, z inicjatywy Wydawnictwa Książkowego „Twój Styl” ukazał się zbiór tekstów piosenek oraz wierszy autorstwa Mirosława Czyżykiewicza. Publikacja ta wydana została w ramach serii „Biblioteka Bardów” i zawierała również białe i czarne reprodukcje grafik oraz obrazów artysty (ISBN 83-7163-165-0).
Rok 2011 był szczególnym momentem w życiu artysty, gdyż obchodził on swoje 50 urodziny oraz 30-lecie działalności twórczej. Z tej okazji Wydawnictwo „Skorpion” przygotowało limitowany nakład tomiku zatytułowanego „Parlando”, który zawierał teksty oraz czarno-białe grafiki powstałe w latach 1980-2005 (ISBN 978-83-86466-67-2, ISBN 9788386466677).
Dyskografia
Na poniższym zestawieniu przedstawione są albumy oraz wydania Muzyka Mirosława Czyżykiewicza. Zawiera ono szczegóły dotyczące dat wydania, tytułów oraz wytwórni płytowych, a także pozycje na polskich listach przebojów.
Data wydania | Tytuł | Wytwórnia płytowa | Pozycja na liście |
---|---|---|---|
POL | |||
1989 | Autoportret I | Polskie Nagrania | – |
10 lipca 1999 | Ave | Pomaton EMI | – |
19 sierpnia 2000 | Superata (Świat widzialny / Autoportret I) | Pomaton EMI | – |
24 marca 2001 | Zanim będziesz u brzegu (J. Satanowski, H. Banaszak, M. Czyżykiewicz) | Polskie Radio SA | – |
22 sierpnia 2005 | Allez! | Pomaton EMI | 7 |
17 listopada 2008 | Raj (J. Bończyk, M. Czyżykiewicz, H. Tabęcki) | MTJ | – |
28 maja 2013 | Ma chérie | EMI Music Poland | 24 |
20 kwietnia 2015 | Muzyka wieczorem | MTJ | – |
6 listopada 2015 | Odchodzę wracam | Warner Music Poland | – |
19 października 2018 | Pretekst Live (M. Czyżykiewicz & W. Cisło) | MTJ | – |
16 sierpnia 2021 | Piano (Mirek i Magdalena Czyżykiewicz) | M&M Czyżykiewicz | – |
23 czerwca 2023 | Czy? Sześć stopni oddalenia (Czyżyki czyli Mirosław Czyżykiewicz, Magdalena Czyżykiewicz-Janusz i Grzegorz Bukowski) | Wydawnictwo Muzyczne Radia Poznań | – |
„–” pozycja nie była notowana. |
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Mirosław Nahacz | Marek Fiedor | Aleksander Dętkoś | Stefan Sendecki | Tadeusz Krok | Jan Samsonowicz (1944–1983) | Antoni Strzelbicki | Łukasz Dyczko | Tadeusz Łuczejko | Dominika Biernat | Wilhelm von Debschitz | Krzysztof Tomalski | Piotr Liana | Władysław Sendecki | Mira Kuś | Tomasz KukOceń: Mirosław Czyżykiewicz