Kaplica cmentarna Miłkowskich, znajdująca się w Gorlicach, stanowi ważny element architektury cmentarnej w tej malowniczej okolicy. Umiejscowiona na cmentarzu parafialnym, jest częścią bogatego dziedzictwa kulturowego powiatu gorlickiego w województwie małopolskim.
Warto podkreślić, że kaplica ta została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego, co świadczy o jej historycznym znaczeniu oraz unikalnej wartości architektonicznej.
Historia
Obiektem, który przyciąga uwagę w Gorlicach, jest kaplica cmentarna, wzniesiona w roku 1907 na zlecenie hrabiego Edwarda Miłkowskiego. Jej budowa miała miejsce po tragicznym wydarzeniu, jakim była śmierć żony hrabiego, Magdaleny z Trzecieskich, w 1906 roku. Wyjątkowy projekt architektoniczny przygotował Jan Sas-Zubrzycki, którego talent i wizja przyczyniły się do powstania tego miejsca.
W 1912 roku kaplica stała się miejscem wiecznego spoczynku hrabiego Edwarda Miłkowskiego, a wkrótce dołączyła do niego hrabina Maria z Miłkowskich, znana jako hrabina Lebowska. Warto zaznaczyć, że pobliskie dobra w Jedliczach były w posiadaniu Zofii z Miłkowskich, hrabiny Stawiarskiej, co nadaje dodatkowy kontekst historyczny tej wyjątkowej lokalizacji.
Kaplica w Gorlicach zajmuje szczególne miejsce w sercach rodziny Miłkowskich, stając się miejscem spoczynku wielu jej przedstawicieli. Na jej elewacji z dumą wyeksponowane są tablice epitafijne, które przypominają o nazwiskach takich jak: Krasiccy, Dzieduszyccy oraz Zdziechowscy.
Co istotne, kaplica stała się również miejscem ostatniego spoczynku dla osób nie związanych bezpośrednio z rodziną. Wśród nich znajduje się Maria Wanda Karśnicka z Karszewa czy ksiądz prałat Bronisław Świeykowski ze swoją matką. Ciekawym akcentem historycznym jest również fakt, że w 1999 roku pochowano tu dziennikarza i scenarzystę filmowego, Macieja Krasickiego.
Na murach kaplicy umieszczono tablice, które upamiętniają kilka osób, tragicznie zmarłych podczas pobytu w obozie zagłady w Oświęcimiu, co dodaje miejsca wyjątkowego kontekstu pamięci i hołdu dla ofiar II wojny światowej.
Opis architektoniczny
Obiekt zlokalizowany jest w centralnej części cmentarza, z dostępem od strony południowo-wschodniej. Jest to budowla o charakterze murowanym, nawiązująca do stylu neogotyckiego. Cegły w czerwonym odcieniu tworzą ściany, które spoczywają na wyraźnie zaznaczonym fundamencie oraz cokole, wykonanym z nieregularnie formowanego granitu polnego.
Kaplicę zaprojektowano na podstawie sześciokątnych kształtów. Wejście, które stanowi zwieńczenie konstrukcji, jest otoczone schodami i znajduje się w przylegającym prostopadłościanie. Ten aneks ozdobiony jest dwiema kolumnami w stylu romańskim. Na górze aneksu wznosi się neogotycki szczyt, który z kolei wieńczy niewielka dzwonnica. Nad samym wejściem umieszczono dwie heraldyczne tarcze oraz napis „Grób rodziny Miłkowskich”.
Boczne elewacje budowli wspierają skośne, kamienne szkarpy, które dodają jej stabilności. Wewnątrz kaplicy znajduje się naturalne doświetlenie, zapewnione przez gotyckie okna z doskonale wykutym kamiennym obramowaniem. Budynek pokryty jest stromym, sześciokątnym dachem, który wspiera się na kamiennym gzymsie z rynną leżącą na jego powierzchni.
Pod kaplicą ukryta jest krypta, w której znajdują się tablice poświęcone osobom pochowanym w jej podziemiach, umieszczone w tylnej elewacji. Warto zaznaczyć, że w latach 2020-2021 obiekt przeszedł gruntowną renowację.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty religijne":
Sobór Świętej Trójcy w Gorlicach | Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Gorlicach | Cmentarz wojenny nr 98 – Glinik MariampolskiOceń: Kaplica cmentarna w Gorlicach